Warmtepompen rendement

Dat u met een warmtepomp minder afhankelijk wordt van gas én milieuvriendelijker bezig bent, wist u waarschijnlijk al. Maar weet u ook hoe het precies zit met het warmtepompen rendement? Dit is namelijk een belangrijk aspect van uw warmtepomp installatie. Het zegt veel over de prestaties en efficiëntie van het systeem.
In het kort zit dit zo: het cijfer dat aangeeft hoe efficiënt uw warmtepomp werkt, noemen we het warmtepompen rendement. Dit wordt uitgedrukt in de zogeheten COP-waarde.
Een warmtepomp met een hoge COP-waarde presteert beter. Zo’n systeem kan uw woning met minder inspanning verwarmen. Het systeem verbruikt daardoor ook minder elektriciteit. Dat scheelt op termijn in uw energiekosten.

Bij Verbouw-Gigant denken we graag met u mee als het gaat om een gunstig warmtepompen rendement. We adviseren u over zuinig verwarmen met een hybride of volledig elektrische warmtepomp. Onze installateurs zorgen voor een vakkundige installatie én een goede inregeling van het systeem. Zodat u het beste haalt uit uw warmtepomp. 

Vergelijk eenvoudig offertes via ons netwerk en bespaar op uw kosten – én op uw energieverbruik.

Wat houdt warmtepompen rendement in en hoe wordt dit berekend?

Het warmtepompen rendement laat zien hoe efficiënt een warmtepomp werkt. Simpel gezegd: het geeft aan hoe zuinig de pomp omgaat met energie. Dit rendement drukken we uit in de COP-waarde, wat staat voor Coefficient of Performance. In het Nederlands noemen we dat ook wel de prestatiecoëfficiënt.

Stel, u bent op zoek naar een warmtepomp en vergelijkt verschillende modellen. Dan ziet u op het energielabel een getal staan bij ‘COP’. Dit getal helpt u te bepalen welk systeem het zuinigst werkt. Hoe hoger de COP-waarde, hoe beter het rendement – dus hoe meer warmte de pomp levert met zo min mogelijk elektriciteit.

Moderne warmtepompen hebben meestal een COP tussen de 3,5 en 5. Dat betekent dat ze behoorlijk efficiënt zijn. Gemiddeld ligt het warmtepompen rendement rond de 4.

Een warmtepomp gebruikt voor het grootste deel gratis energie uit:

• De buitenlucht
• De bodem 
• Of het grondwater

Ongeveer 75% van de warmte komt uit die natuurlijke bronnen.
De overige 25% is elektriciteit die nodig is om het systeem te laten werken.

Hoe werkt de berekening?

Het rendement – oftewel de COP – wordt berekend door te kijken naar de hoeveelheid warmte die de pomp levert. Dit wordt weer gedeeld door de hoeveelheid stroom die hij verbruikt.

Voorbeeld:
Stel, u heeft een warmtepomp met een COP van 4,5. Dat betekent dat de pomp voor elke 1 kWh stroom die hij gebruikt, 4,5 kWh aan warmte oplevert. Dat is dus 4,5 keer zoveel warmte als energieverbruik. Omgerekend betekent dat een rendement van 450%. U krijgt dus veel meer warmte dan u aan elektriciteit hoeft te verbruiken.

Dat is het gunstige van een warmtepomp: het systeem maakt slim gebruik van energie uit de natuur. En hoe hoger de COP, hoe meer u bespaart op uw energiekosten. En hoe beter dat is voor het milieu.

Welke factoren bepalen het warmtepompen rendement (COP)?

Het warmtepompen rendement, oftewel de COP, hangt voor een groot deel af van de temperatuur die u in huis wilt hebben. Stel, u wilt het lekker warm hebben en zet de thermostaat op 25 graden. Dan moet de warmtepomp flink zijn best doen om de warmte uit de buitenlucht of bodem op te warmen tot die hoge temperatuur. Dit kost meer elektriciteit. Waardoor het warmtepompen rendement lager wordt.

Als u echter een verwarmingssysteem heeft dat werkt met lage temperaturen, dan hoeft het water in de leidingen niet zo heet te zijn. Bijvoorbeeld zo’n 30 tot 40 graden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij vloerverwarming combineren met warmtepomp.

Omdat het verschil tussen de warmtebron (zoals de buitenlucht) en deze relatief lage temperatuur kleiner is, kan de warmtepomp vele malen efficiënter werken. Hierdoor gebruikt hij minder stroom om uw woning te verwarmen. Het rendement gaat dan ook omhoog!

Kortom: hoe kleiner het temperatuurverschil tussen de warmtebron en de gewenste verwarmingstemperatuur, hoe beter het warmtepompen rendement. Precies om die reden wordt een warmtepomp vaak gecombineerd met systemen die op lage temperatuur werken, zoals vloerverwarming.

Goed om te weten:

De COP waarde staat niet vast. De waarde verandert afhankelijk van de temperatuur die u wenst en waarop hij werkt.

Bij lagere temperaturen is de COP hoger, bij hogere temperaturen lager.

Naast de gewenste temperatuur spelen ook deze factoren een rol:

• Hoe goed uw huis geïsoleerd is
  Een goed geïsoleerd huis houdt warmte beter vast, waardoor het minder snel koud wordt binnen. Daardoor hoeft de warmtepomp minder vaak bij te springen om warmte te leveren, en kan hij zuiniger werken. Slechte isolatie zorgt ervoor dat er veel warmteverlies plaatsvindt. Wat het systeem extra belast. Hierdoor daalt het warmtepompen rendement direct. 
• De kwaliteit van de warmtepomp zelf
  Niet iedere warmtepomp is even efficiënt. Moderne, hoogwaardige modellen gebruiken de elektriciteit slimmer en beter dan oudere of minder goede pompen. Een goede warmtepomp levert daardoor meer warmte per gebruikte kilowattuur elektriciteit. Wat het rendement automatisch weer verhoogt.
• Het onderhoud
  Net zoals een auto beter rijdt als hij goed wordt onderhouden, blijft een warmtepomp beter presteren wanneer hij regelmatig wordt schoongemaakt. Een vervuilde of slecht functionerende pomp verbruikt meer stroom. Hierdoor daalt het rendement.
• Hoe de warmtepomp is ingesteld
  De installateur zorgt ervoor dat de warmtepomp precies wordt afgesteld op uw huis en het verwarmingssysteem. Dit heet inregelen. Als dit goed gebeurt, werkt de pomp efficiënter en gebruikt hij minder energie. Een slecht ingeregelde pomp werkt zwaarder dan nodig is. Wat het warmtepompen rendement negatief beïnvloedt.
• Het type warmtebron
  De warmtepomp haalt zijn energie uit bijvoorbeeld de buitenlucht, bodem of grondwater. Een bodembron blijft meestal het hele jaar door op een constante temperatuur van ongeveer 10 graden. Dit maakt het voor de warmtepomp makkelijker om warmte te winnen. Vooral in de koude wintermaanden. De buitenlucht kan in de winter veel kouder zijn. Heb je een lucht-water warmtepomp? Dan moet deze in de winter harder werken. En hierdoor wordt het systeem in de koude maanden ook minder efficiënt.

Het verschil tussen COP en SCOP bij het warmtepompen rendement

Als we het hebben over het warmtepompen rendement komt vaak de term COP voorbij. Dit getal laat zien hoe goed een warmtepomp op dat moment werkt. Bijvoorbeeld bij een bepaalde temperatuur buiten. Maar omdat de temperatuur buiten het hele jaar verandert, vertelt de COP geen compleet beeld over de zuinigheid van de pomp. Het is meer een momentopname. 

Daarom gebruiken we voor een beter algemeen beeld ook de SCOP. Dit staat voor Seasonal Coefficient of Performance. Wat betekent dat het het gemiddelde rendement van de warmtepomp over het hele jaar meet.
Hierbij worden alle verschillende weersomstandigheden en mogelijke temperaturen in de meting meegenomen. De SCOP laat dus een gemiddelde zien. Het zegt hoe efficiënt de warmtepomp gemiddeld werkt in alle seizoenen samen.

Veel warmtepompen, vooral de hybride modellen, halen hun warmte uit de buitenlucht. In de winter is het vaak erg koud buiten. Dan werkt de warmtepomp minder goed dan in de warmere maanden. Daardoor ligt het rendement van de warmtepomp in de winter lager. De SCOP geeft die verschillen in het rendement tijdens het hele jaar goed weer.

Daarnaast wordt de SCOP vaak berekend voor verschillende temperaturen waarop de warmtepomp de warmte aan het systeem afgeeft.
Dit kan bijvoorbeeld 30 °C, 35 °C of 40 °C zijn. Hoe hoger die temperatuur is, hoe harder de warmtepomp moet werken. En hoe meer energie hij verbruikt. Dit beïnvloedt het rendement.

De SCOP geeft een beter algemeen beeld van het rendement. De COP-waarde is meer een prestatiecijfer als momentopname. 

Ook het klimaat waar u woont speelt een rol. In koude gebieden zal het gemiddelde rendement over het jaar vaak lager zijn dan in gebieden waar het milder weer is.

Hoe kiest u de juiste COP-waarde voor uw warmtepomp?

Hoe hoger de COP, hoe zuiniger de warmtepomp is en hoe minder elektriciteit hij verbruikt om uw huis te verwarmen. Maar welke COP past het beste bij uw situatie? Gebruik dit eenvoudige keuzehulpje om een goede keuze te maken voor het beste warmtepompen rendement in uw situatie.

→ Welk verwarmingssysteem heeft u?

• Vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren → ga door naar vraag 2
• Hoge temperatuur radiatoren → kies een warmtepomp met COP rond 3,5

→ Hoe is uw isolatie?

• Goed geïsoleerd huis → kies een warmtepomp met COP tussen 4 en 5
• Matig tot slecht geïsoleerd huis → kies een warmtepomp met COP rond 3,5 tot 4

→ In welk klimaat woont u?

• Mild klimaat (weinig strenge winters) → hogere COP (4,5 tot 5) haalbaar
• Koud klimaat (strenge winters) → lagere COP (3,5 tot 4) realistischer

→ Wat is uw budget?

• Ruim budget → investeer in een warmtepomp met hogere COP en bespaar meer energie
• Beperkt budget → een warmtepomp met COP rond 3,5 is ook een goede keuze

→ Wat is uw gewenste comfort?

• Wilt u altijd een constante temperatuur met lage energiekosten? → kies een warmtepomp met hoge COP
• Wilt u eerst ervaring opdoen en ziet u besparing op de pomp als pluspunt? → een lagere COP is ook mogelijk

Kort samengevat:

• Vloerverwarming + goede isolatie + mild klimaat → COP 4,5 tot 5
• Radiatoren + matige isolatie + koud klimaat → COP 3,5 tot 4